Amerika Liseleri

Amerika Eğitim Sistemi diğer ülkelerden bazı noktalarda farklılık göstermektedir. Amerikan Federal Hükümeti normalde milli eğitim bütçesine yaklaşık % 10’luk bir katkıda bulunsa da, eğitim öncelikle eyalet ve yerel yönetimlerin kontrolündedir.

Her eyaletin kendi eğitim departmanı, mali hükümleri, okul personeli seçmede kuralları, öğrenci devamlılık durumu ve okul müfredatları ile ilgili düzenlemeleri bulunmaktadır. Eyaletler aynı şekilde zorunlu eğitimin kaç yıl olduğuna da karar verirler. Çoğu eyalette, eğitim 5 ya da 6 yaştan 16 yaşa kadar zorunludur ancak bazı eyaletlerde öğrenciler 18 yaşa kadar eğitim almak zorundadır.

5 yaş-18 yaş eğitimi: K-12
Amerikalı eğitimciler tüm ilk ve ortaöğretim sistemini K-12 sistemi altında değerlendirirler. Eğitimde 4 ana eğitim modeli uygulanır:

1) İlkokul (K-5/11-13 yaş-5 yıl), Ortaöğretim (6-8/13-15 yaş-3 yıl), Lise (9-12/16-18 yaş-4 yıl)
2) İlkokul (K-6/11-14 yaş-6 yıl), Junior High School (Ortaokul/7-9/14-16 yaş-3 yıl), Senior High School (Lise/9-12/16-18 yaş-3 yıl)
3) İlkokul (K-8/11-15 yaş-8 yıl), Lise (9-12/16-18 yaş-4 yıl)
4) İlkokul (K-6/11-14 yaş-6 yıl) Ortaokul (Junior) ve Lise (Senior) birleşik (15-18 yaş-6 yıl)

Amerika’da 5 yaş civarı eğitim başlamaktadır. En yaygın kullanılan eğitim modeli ise 1.Modeldir.

Amerika Lise eğitiminde; ilk yılda öğrenciler freshman, ikinci yılda sophomore, üçüncü yılda junior ve dördüncü yılda senior olarak adlandırılır. Öğrenciler farklı ve geniş bir alanda dersler almaktadırlar ve mezun olabilmek için belirli bir kredi sayısına ulaşmaları gerekir. 12.sınıfın sonunda öğrenciler GPA’ye (Not Ortalaması) ulaşırlar. Öğrenciler lise son sınıfta seçmek istedikleri alanlara (Sosyal Bilimler, Edebiyat, Fen Bilimleri, Mühendislik, İktisadi ve İdari Bilimler, vs.) göre kolej ya da üniversite başvuruları yapabilmektedir. Liseler; sadece eğitimle değil sundukları spor, sanat ve sosyal aktivitelerle de öğrencileri hayata hazırlamaktadır.

Sadece lise diploması ile üniversitelere kayıt olunabilse de bazı kolej ve üniversiteler yüksek lise kredileri ve puanları ve SAT (Scholastic Aptitude Test) ya da ACT (American College Test) gibi sınav sonuçları istemektedir.

SAT, Amerika’da kolej kabullerinde uygulanan bir testtir. Amerika’da kar amacı gütmeyen bir kuruluş olan College Board tarafından uygulanmakta ve geliştirilmektedir. Test 3 saat 45 dakika sürer, çoktan seçmeli sorulardan, okuma & yazma ve Matematik bölümlerinden oluşur.

ACT ise diğer bir değerlendirme testidir. ACT, lise öğrencilerinin eğitimdeki genel gelişimlerini ve kolej yaşamına uygun olup olmadıklarını değerlendirir. Test: İngilizce, Matematik, Okuma ve Fen Bilimleri bölümlerinden ulaşır.

Amerika’da liseler ile ilgili diğer bir ayrım da: okulların public (devlet) ve private (özel) olarak nitelendirilmesidir. Özel liseler religious (bir mezhebe bağlı) ya da non-secterian (mezhebe bağlı olmayan) olarak da ayırlabilmektedir.

Amerika’da Devlet Liseleri

Devlet liseleri (14-18 yaş); yabancı öğrencileri bir dönem ya da 1 Akademik Yıl için kabul edebilmektedir. Yabancı öğrencilerin Amerika’da lise diploması alabilmesi için son sınıfı Amerika’da okumaları gerekmektedir. Yine liseler ‘Gündüzlü’ ya da ‘Yatılı’ olarak kendi aralarında ayrılabilmektedir. Programlara Kış ya da Bahar dönemi başlanabilmektedir. Kış dönemi için en geç Nisan sonuna kadar, Bahar dönemi için ise en geç 1 Aralık’a kadar başvuru yapılmalıdır.

Başvurularda öğrencilerden SLEP (Secondary Level English Proficiency Test) ya da TOEFL Junior testleri istenmektedir. SLEP’ten istenilen skor en az 45’tir. Bununla birlikte lise not ortalamasına da bakılmaktadır. Not ortalaması 100 üzerinden en az 60’dır.

Amerika’da Özel Liseler

Öğrenciler, Özel Liselerde (14-19 yaş) yine bir dönem, bir yıl ya da tüm eğitimlerini alabilmektedir.Biraz daha butik bir eğitim yaklaşımı temel alan Özel Liseler; öğrencilere prestijli Amerikan üniversitelere geçiş imkanı sunarlar.

Özel Liseler; yabancı öğrencilere İngilizce Hazırlık imkanı da sunmaktadırlar.

Devlet liseleri senelik 15000-35000 dolar civarıyken Özel Liseler senelik 60000 doları da bulabilmektedir. Bu ücretlere eğitim, konaklama, yemek ve sigorta dahildir.

Kabul Koşulları

Amerika’da Lise Eğitimi çerçevesince; kabul koşulları eyaletten eyalete ya da okuldan okula değişiklik gösterse de genellikle alınan ders içerikleri ve not ortalamaları en büyük iki kriterdir. Yabancı öğrenciler için TOEFL ya da IELTS skorları istenebilmektedir. Yukarıda belirtildiği gibi okullarda İngilizce Hazırlık imkanı da bulunabilmektedir.